Niezależnie od tego, jak bardzo chcielibyśmy zaprzeczać rzeczywistości, dane naukowe są jednoznaczne: nasza planeta się ociepla, a skutki tego procesu stają się coraz bardziej odczuwalne na całym świecie. Rok 2024 okazał się kolejnym rekordowym rokiem pod względem temperatur, a ekstremalne zjawiska pogodowe dotknęły miliony ludzi. Jakie są fakty? Jakie będą konsekwencje? I co możemy zrobić, aby zatrzymać ten proces?
Poniżej kilka kluczowych danych i przykładów na podstawie raportu Global Climate Highlights przygotowanego przez Copernicus Climate Change Service (C3S) – europejską instytucję zajmującą się monitorowaniem i analizą zmian klimatycznych.
Rekordowe temperatury w 2024 roku – kiedy przekroczymy punkt krytyczny?
Według C3S rok 2024 był najcieplejszym rokiem w historii pomiarów, z globalną średnią temperaturą wynoszącą 15,10°C. To o 0,12°C więcej niż poprzedni rekord ustanowiony w 2023 roku. Co gorsza, po raz pierwszy średnia roczna temperatura przekroczyła próg 1,5°C powyżej poziomu przedindustrialnego – kluczowy punkt odniesienia w Porozumieniu Paryskim.
Przekroczenie tej wartości może oznaczać nieodwracalne zmiany klimatyczne, takie jak:
- Rozpad lądolodów Grenlandii i Antarktydy, co przyspieszy wzrost poziomu mórz.
- Zwiększenie częstotliwości ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak huragany, powodzie czy susze.
- Nieodwracalną degradację ekosystemów – m.in. rafy koralowe, które nie wytrzymają dalszego wzrostu temperatur.
Przykład: „Niewidzialne” topnienie Grenlandii
W 2024 roku badania pokazały, że Grenlandia traci obecnie ok. 280 miliardów ton lodu rocznie. Dla porównania – to tak, jakby każdego roku do oceanów wpadało 112 milionów basenów olimpijskich. Efekt? Poziom oceanów nieustannie rośnie, zagrażając nadmorskim miastom, takim jak Miami, Dżakarta czy Wenecja.
Dwa trzecie powierzchni Ziemi dotknięte rekordowym ciepłem
Analiza przeprowadzona przez The Guardian ujawniła, że w 2024 roku dwie trzecie powierzchni Ziemi doświadczyło rekordowych temperatur przez co najmniej jeden miesiąc. W niektórych regionach średnie miesięczne temperatury były wyższe od poprzednich rekordów nawet o 5°C. To ogromna zmiana, mająca bezpośredni wpływ na:
- Rolnictwo – susze i fale upałów niszczą plony, podnosząc ceny żywności.
- Zdrowie ludzi – wzrasta liczba udarów cieplnych i zgonów związanych z przegrzaniem.
- Energetykę – zwiększone zużycie energii do chłodzenia miast powoduje dodatkowe emisje CO₂.
Przykład: Indie i Pakistan na skraju wytrzymałości
W Indiach i Pakistanie w 2024 roku odnotowano rekordowe upały sięgające 52,3°C. W wielu miastach z powodu przegrzania umierały setki ludzi, a systemy elektryczne ulegały awariom z powodu przeciążenia klimatyzacji.
Europa i Arktyka: Globalne ocieplenie przyspiesza
Europa odczuła skutki globalnego ocieplenia bardziej niż inne regiony świata. W 2024 roku:
- Fale upałów były dłuższe i bardziej intensywne, powodując wzrost liczby pożarów lasów w Hiszpanii, Grecji i Francji.
- Niemcy, Włochy i Polska doświadczyły rekordowych powodzi, które zniszczyły infrastrukturę i spowodowały wielomiliardowe straty.
- Arktyka ociepla się trzykrotnie szybciej niż reszta planety, powodując przyspieszone topnienie lodu.
Przykład: Powodzie w Niemczech
W lipcu 2024 r. nad Niemcami przeszła największa ulewa od dekad. W ciągu 48 godzin spadło tyle deszczu, ile zwykle przez trzy miesiące. Skutki? Ponad 250 tysięcy ludzi musiało opuścić swoje domy, a straty szacowane są na 11 miliardów euro.
Rekordowy wzrost emisji CO₂
Rok 2024 przyniósł również największy wzrost emisji CO₂ w historii. Według brytyjskiego Met Office stężenie CO₂ w atmosferze wzrosło o 3,58 ppm, co jest najwyższą wartością od początku pomiarów w 1958 roku.
Dlaczego? Główne przyczyny:
- Wzrost spalania węgla i gazu – wciąż nie rezygnujemy z paliw kopalnych.
- Zwiększony transport lotniczy i morski – globalna gospodarka generuje coraz więcej emisji.
- Pożary lasów – w 2024 roku spłonęły ogromne obszary Amazonii, Kalifornii i Syberii.
Przykład: Amazonia – płuca Ziemi w ogniu
Tylko w 2024 roku w Amazonii doszło do ponad 240 tysięcy pożarów, które zniszczyły obszar wielkości Wielkiej Brytanii. Pożary te uwolniły do atmosfery więcej CO₂ niż całe Niemcy w ciągu roku.
Nie możemy ignorować liczb i faktów!
Każdy dzień zwłoki oznacza, że przyszłe pokolenia zapłacą wyższą cenę za nasze zaniedbania. Przedsiębiorcy, politycy i zwykli ludzie – wszyscy mamy wpływ na los naszej planety.
Przyszłość Ziemi zależy od decyzji, które podejmujemy dziś. 🌱💚