Gdynia w moim sercu
Często zaczynam dzień spacerem po plaży miejskiej. Mieszkając tak blisko morza, mogę pozwolić sobie na te poranne chwile zachwytu, które nadają ton całemu dniu. Gdynia uchodzi za jedno z najlepszych miast do życia w Polsce – i trudno się dziwić. Bliskość morza to nie tylko pocztówkowy krajobraz, ale styl życia w mieście, które zbudowało swoją tożsamość na wodzie.
Latem Gdynia zmienia swoje oblicze – z kameralnego miasta staje się tętniącą życiem wakacyjna destynacją. Centrum wypełnia się gośćmi, którzy beztrosko korzystają z uroków Zatoki Gdańskiej. Plaża jest nieskończoną piaskownicą, w której dzieci nigdy się nie nudzą – biegają, budują zamki, zbierają muszelki. To jedno z najpiękniejszych miejsc codzienności. A jednak dla mnie pozostaje w nim cień – wejście do wody budzi opór. Kocham spacery brzegiem morza i widok fal rozbijających się o piasek, ale sama kąpiel to doświadczenie, którego unikam, wiedząc, co kryje się pod powierzchnią Bałtyku.
Bałtyk w kryzysie – ciche wołanie o ratunek
Bałtyk jest morzem wyjątkowym – najmłodszym na świecie, niemal słodkim i półzamkniętym, co sprawia, że woda wymienia się tu bardzo powoli. To oznacza, że wszystkie zanieczyszczenia zostają w nim na długo. Gdy do morza trafiają ogromne ilości azotu i fosforu z pól i ścieków, skutkiem są zakwity sinic, które zużywają tlen i duszą inne organizmy. Właśnie dlatego Bałtyk ma dziś największą na świecie „strefę śmierci” – aż 70 tysięcy kilometrów kwadratowych pozbawionych życia*.
Gdy nadchodzą ciepłe dni, problem staje się namacalny dla mieszkańców i turystów. Zamiast przejrzystej tafli pojawia się gęsta, zielona warstwa o intensywnym zapachu, a na brzegu zalegają brudne ślady sinic wyrzuconych przez fale. Widok i zapach są tak odpychające, że nawet gdy nie ma zakazu kąpieli, zastanawiam się, jakim cudem inni potrafią wejść do wody. W takich chwilach trudno mi traktować Bałtyk jak bezpieczne miejsce do kąpieli – i trudno zapomnieć, że to nie przypadek, lecz efekt wieloletniej nadprodukcji nawozów i zaniedbań. Polska odpowiada za prawie połowę fosforu i jedną czwartą azotu trafiającego do morza.
Jednocześnie Bałtyk tonie w plastiku – aż 70% jego odpadów to butelki, sieci czy mikroplastik**, który przenika do soli, wody, a ostatecznie także do naszych organizmów. Spacerując plażą w Gdyni, coraz częściej widzę między muszlami kolorowe fragmenty plastiku – symbol tego, jak bardzo obciążamy morze, które jest częścią naszej codzienności.
Jednocześnie Bałtyk tonie w plastiku – aż 70% jego odpadów to butelki, sieci czy mikroplastik, który przenika do soli, wody, a ostatecznie także do naszych organizmów. Spacerując plażą w Gdyni, coraz częściej widzę między muszlami kolorowe fragmenty plastiku – symbol tego, jak bardzo obciążamy morze, które jest częścią naszej codzienności.
Nadzieja dla Bałtyku – działania, które naprawdę mają znaczenie
Choć problemy Bałtyku wydają się przytłaczające, wciąż mamy szansę je odwrócić – pod warunkiem, że podejmiemy wspólne działania.
- Lokalnie – Gdynia inwestuje w edukację i projekty ograniczające zanieczyszczenia.
- W rolnictwie – mniej nawozów i pasy buforowe przy rzekach zatrzymujące biogeny.
- W codzienności – rezygnacja z jednorazowego plastiku, butelki wielokrotnego użytku i segregacja śmieci.
- W technologii – oczyszczalnie i systemy filtracji, które zatrzymują zanieczyszczenia, zanim trafią do morza.
Spacer ku przyszłości
Wyobrażam sobie Bałtyk, w którym mogę bez obaw zanurzyć się w przejrzystej wodzie. Morze, które daje radość kąpieli i wytchnienie w upalny dzień. To wizja możliwa – ale tylko, jeśli zaczniemy działać już dziś. Każdy wybór konsumencki, to realna pomoc dla morza, które potrzebuje nas bardziej niż kiedykolwiek.
Światowy Dzień Morza to dobry moment, by zadać sobie pytanie: czy chcemy, aby nasze dzieci znały Bałtyk jako żywe morze pełne życia, czy tylko jako piękne, ale milczące tło wakacyjnych pocztówek?
Nadzieja istnieje – jeśli zaczniemy działać razem, Bałtyk może odzyskać swój oddech.